İNGİLTERE’DE KDV (VAT) UYGULAMALARI, TÜRKİYE İLE FARKLARI

Anıl Sürmeli

Mali Müşavir I MAAT

KDV (Katma Değer Vergisi), Türkiye’deki mevzuat gereği, iş yapan firmalar açısından bazı durumlarda, ciddi maliyet unsuru olmaktadır. Kısıtlı kaynaklarla iş yapan şirketler, bazen çok yüksek rakamlara ulaşan Devreden KDV tutarları nedeniyle, devletten tahsili mümkün olmayan bir nevi imkânsız alacak nedeniyle, ciddi finansman sıkıntısı yaşayabilmektedirler.

 

KDV açısından yaşanan bu sıkıntının kaynağında;

  • Alış ve giderler için piyasaya ödenen KDV tutarının, satışlar sonucu tahsil edilen KDV tutarından yüksek olması, yani devreden KDV tutarının varlığı,
  • Henüz tahsil edilmemiş ancak faturası kesilmiş, cari hesapların içinde yer alan KDV tutarları,
  • KDV iadesinde mahsup/nakit iade aşamalarında yaşanan alt firma sorunları, sürelerin uzaması ve nakit iadelerde uygulanan istisna tutarlar,
  • İndirimli orana tabi KDV’li satışlar nedeniyle katlanılmış olan %18 KDV ve yükü ve iadesinde uygulanan istisnalar,

gibi daha bir çok başka etken, KDV tutarlarının firmalar açısından yük olmasına neden olmaktadır.

Maliye bakanlığı, geçtiğimiz yıllarda, bu devir KDV tutarlarının şirketlere geri ödenmesi için bir taslak çalışma hazırlamış olmasına rağmen, bütçe üzerinde neden olacağı yük nedeniyle maalesef yürürlüğe giremeden gündemden kaldırıldı.

İngiltere’de KDV Uygulaması

En temel farklılık; Türkiye’deki KDV uygulamalarının aksine, İngiltere’de iş yapan firmalar açısından VAT’nin maliyet unsuru olarak firmalara yük oluşturmamasıdır. Hatta bunun da ötesinde, firmaların nakit akışlarını kolaylaştıracak modeller sunmasıdır.

İngiltere’de iş yapan firmalar açısından, mutlaka bilinmesi gereken farklı VAT (VAT schemes) modelleri mevcuttur. Her firma, kendi ticari ve sektör özelliklerine göre sunulan VAT modellerinden en uygun olanını seçebilir. Bu konuda mutlaka bir uzmandan görüş alabileceğiniz gibi, bu yazımız ile genel bilgi sahibi olup, kendinize en uygun olacağını düşündüğünüz VAT modelini, vergi danışmanınız ile istişare edebilirsiniz. İşveren olarak, bu modellerin neler sağladığı konusunda genel bilgiye sahip olmanız önemlidir.

Bu modellerden ve sunduğu avantajlardan bahsetmeden önce İngiltere’de uygulanan VAT konusunda biraz bilgi verelim.

VAT Registration (KDV’ye kayıt olmak)

Türkiye’de tüm şirketler, bildiğiniz üzere kuruluş ile birlikte KDV mükellefi kabul edilirler ve düzenli olarak her ay KDV beyannamesi vermek zorundadırlar. Hatta, boş olarak verilen KDV beyannamesi üzerinden dahi damga vergisi ödemektedirler.

İngiltere’de bu durum farklı. Yeni kurulan, işe başlayan şirketler açısından VAT’ye kayıt olma zorunluluğu bulunmamaktadır. Her zaman için gönüllü olarak VAT kaydı yaptırmak mümkün olsa da aşağıda belirtilen durumların varlığında, mecburi olarak VAT Registration yaptırmak gerekmektedir.

  • Son 12 aylık dönem içerisinde, KDV’ye tabi Satışlarınızın tutarı £85.000’ı (2019 yılı için) aştığı zaman,
  • Herhangi 30 günlük (1 aylık) dönem içerisinde KDV’ye tabi satışlarınızın £85.000’ı aşacağını öngörüyorsanız,
  • KDV’den istisna satışlarınızın varlığı durumunda, eğer KDV’li alışlarınızın tutarı £85.000’lik sınırı aşıyorsa,
  • KDV’ye kayıtlı bir firmayı devir alıyorsanız,

30 gün içerisinde VAT Registration yaptırmak durumundasınız.

VAT Registered olmak:

  • Alış ve Giderleriniz için ödediğiniz KDV’leri banka hesabınıza 1 hafta içerisinde geri almanızı sağlar. (Türkiye’de mümkün değildir.)
  • Kurumsal imaj açısından önemlidir.

ÖNEMLİ: VAT kaydı yaptırmanın avantajları olduğu gibi, yerine getirilmesi gereken yükümlülükleri de bulunmaktadır. VAT’ye tabi olduğunuz andan itibaren, muhasebe kayıtlarınızı dijital ortamda belli kurallar çerçevesinde takip etmelisiniz ve saklamalısınız. Özellikle, son bir yıldır çokça duymuş olabileceğiniz MAKING TAX DIGITAL (MTD) değişim süreci, 1 Nisan 2019 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir. HMRC (Vergi Dairesi) ile entegre olabilen muhasebe yazılımları aracılığı ile tüm beyanlarınızı göndermeli ve kayıtlarınızı takip etmelisiniz.

VAT Oranları

İngiltere’de uygulanmakta olan oranlar:

%20                                       %5                                          %0

Standart orandır.                   Çocuk araba koltukları           Temel Gıda ürünleri

Birçok ürün ve hizmet            Evde kullanılan Gaz,               Bazı çocuk giysileri vs.

için uygulanır.                        Elektrik vs.

Sunduğunuz ürün ve hizmetleriniz için uygulanacak olan oranlar ile ilgili muhasebecinizden veya doğrudan HMRC üzerinden bilgi alabilirsiniz.

KDV Modelleri (VAT Schemes)

Girişte bahsettiğimiz sıkıntılardan dolayı, Türkiye’de de uygulanıyor olmasını çok arzu ettiğimiz, şirketlere sunulan farklı VAT modelleri mevcuttur.

VAT Registration yaptırdığınızda aşağıda belirtilen farklı modellerden size en uygun olanı/olanları tercih etmelisiniz.

Standart VAT Scheme (Standart Model)

Annual Accounting Scheme (Yıllık Beyan Modeli)

Flat Rate Scheme (Sabit Oran Modeli)

Cash Accounting Scheme (Tahsilat Esaslı Model)

 

1) Standart VAT Scheme

En çok bilinen ve uygulanan modeldir. Her üç ayda bir VAT Return (Beyannamesi) verilmesi gerekir. İlgili dönemde, tüm satışlarınızın hesaplanan KDV’si ile alışlarınızdaki indirilecek KDV beyan edilir. Aradaki fark; KDV ödemesi gerektiriyor ise HMRC’ye ödenir, iade KDV ya da Türkiye’de bilinen adıyla Devir KDVoluşuyorsa, HMRC tarafından yaklaşık 7 gün içerisinde banka hesabınıza iade tutar yatırılır. Dolayısıyla, hiçbir zaman Devir KDV diye bir şey söz konusu değildir.

2) Annual Accounting Scheme

Modeli kullanma şartı?

Yıllık KDV’ye tabi satışlarınızın, takip eden 12 aylık süre içerisinde £1,35 milyonu aşmaması gerekir.

Detayı?

Standart modelde, her 3 ayda bir VAT beyanı verilirken, Annual Accounting Modelini tercih eden şirketler, yılda bir defa, dönem sonunda VAT Return (KDV beyanı) vermektedirler. Ancak, her ne kadar yılda bir defa beyanda bulunuluyor ise de her üç ayda bir veya aylık olarak, tahmini bir VAT ödemesi avans olarak HMRC’ye yapılmak zorundadır.

Yapılacak avans ödemeleri için, varsa önceki dönem verilmiş olan yıllık VAT tutarı esas alınabilir, yeni kayıt olunmuş ise yıllık tahmini tutar ön görülmelidir. Ödenecek VAT avansları, dilerseniz her ay ya da üç ayda bir ödenebilir. Yıl sonunda verilecek beyanda çıkacak olan asıl tutara göre, ilave ödeme yapılır veya iade gerçekleşir.

Neden tercih edilebilir?

  • Yılda dört kez VAT return vermek yerine, bir VAT return vermek için,
  • Avans ödemelerini, sabit olarak düzenli belirlemeniz durumunda, nakit akışı açısından planlama yapma imkânı sunacaktır,
  • Yıl sonuna doğru gelindiğinde, ilave ödenecek olan VAT veya iadesi gerekecek olan VAT tutarına göre hazırlık yapabilme imkânı,

Neden tercih edilmemeli?

  • Eğer yıl içerisinde, belli dönemlerde alış ve giderleriniz için ödediğiniz VAT tutarı, satışlarınızdaki VAT tutarından fazla oluyor ise, yani iade VAT alma durumunuz oluşuyorsa bu yöntemi tercih etmemek gerekir.

3) Flat Rate Scheme

Modeli kullanma şartı?

  • Yıllık KDV’ye tabi satışlarınızın, takip eden 12 aylık süre içerisinde £150.000’i aşmaması gerekir.
  • Önceki 12 ay içerisinde, bu modelden çıkmamış olmanız gerekir.

Detayı?

Yararlanma haddinin düşük olması nedeniyle, daha çok küçük firmaların yararlanabildiği bir model olup, özellikle KDV’li alış ve giderlerin çok olmadığı hizmet sektöründe kullanılmaktadır.

Flat Rate Modelinde, birçok sektör için HMRC tarafından belirlenmiş indirimli KDV oranları mevcuttur. Dilerseniz standart oran olan %20 yerine, sektörünüz için belirlenmiş olan indirimli bu oranı kullanmayı tercih edebilirsiniz. Aşağıda bazı sektörler için belirlenmiş olan oranları belirtiyorum. Tüm liste için muhasebeciniz ile temasa geçebilir ya da HMRC sayfası üzerinden ulaşabilirsiniz. (Bir not; bu modeli tercih ettiğiniz ilk yıl ile sınırlı olmak üzere HMRC tarafından ekstra %1 oran indirimi verilmektedir.)

IT Consultancy                                                        : %14,5

General Building and Construction                      : %9,5

Lawyers, Legal Services                                       : %14,5

Management Consultancy                                    : %14

Travel Agency                                                         : %10,5

…

Flat Rate modelini tercih ederseniz, kestiğiniz tüm satış faturalarınız üzerinde yine %20 standart VAT oranını gösteriyorsunuz. Ancak, VAT beyanında, tabi olduğunuz indirimli rate üzerinden KDV ödemesi yapıyorsunuz. Bu modelde, indirilecek KDV durumu söz konusu değildir. Yani; alış ve giderleriniz için ödediğiniz KDV’yi indirim konusu yapamıyorsunuz. (Tek istisnası, £2000 üzeri bazı sabit kıymet niteliğinde yapılan alımlar).

Örneğin: IT Consulting alanında faaliyet gösteren ve Flat Rate Modelini tercih etmiş olan bir firma, bir dönem içerisinde £50.000 tutarında müşterilerine fatura kesmiş olsun. Kesilen fatura üzerinde: £50.000 % £10.000 (VAT) şeklinde gösterilecek ve müşteriden £60.000 tahsil edilecektir. Ancak; HMRC’ye ödeyeceği dönemlik VAT tutarı, %20 üzerinden hesaplanan £10.000 değil, indirimli sabit oran olan %14,5 üzerinden £7.250 olacaktır. Aradaki fark olan £2750, firma için bir gelir niteliğindedir.

Neden tercih edilebilir?

  • Sürekli VAT ödeyen bir firma iseniz ve alış ve giderleriniz için VAT girişiniz yok veya çok az ise,
  • Alış ve giderlerin VAT’leri beyan edilmeyeceği için, daha basitleştirilmiş hesap tutma zorunluluğu,

Neden tercih edilmemeli?

  • Alış ve giderleriniz için yüksek VAT ödüyor iseniz,
  • Herhangi bir dönemde VAT iadesi söz konusu olacak ise,

NOT: 2017 yılında çıkan bir yasa ile, Flat Rate Modeline, Low-Cost Trader diye bir tanım eklenmiştir. Toplam harcamaları, cironun içerisinde %2 veya daha az olan ya da bir dönem içerisinde £1000 veya altında kalanlar Low-Cost Trader olarak kabul edilmekte ve bu sınıfa girenlere Flat Rate oranı %16,5 olarak uygulanmaktadır. Detaylar için bir uzmandan bilgi almanızı öneririz.

4) Cash Accounting Scheme

Modeli kullanma şartı?

  • Yıllık KDV’ye tabi satışlarınızın, takip eden 12 aylık süre içerisinde £1,35 milyonu aşmaması gerekir.
  • Düzenli mükellef profiline sahip olmanız (VAT beyanlarının düzenli verildiği, borcun bulunmadığı gibi durumlar.

Detayı?

Şirketler açısından KDV’nin bir maliyet unsuru olmaması için getirilmiş çok önemli bir modeldir. Biliyorsunuz Türkiye’de fatura kesildiği zaman, tahsil edilip edilmediğine bakılmaksızın, dönemin KDV beyannamesine dahil edilip vergi dairesine ödenmek zorundadır. Aynı durum, standart VAT için de geçerlidir.

Cash Accounting Modeli; faturasını kestiğiniz ama sadece tahsilatını yapmış olduğunuz faturaların KDV’sini beyan etmenizi, diğer taraftan, alış ve giderleriniz için ödemesini yapmış olduğunuz faturaların KDV’lerini indirim konusu yapmanızı sağlamaktadır.

Neden tercih edilebilir?

  • Sürekli VAT ödemesi çıkan durumlarda, satışlarınızın önemli bir kısmını vadeli şekilde tahsil ediyorsanız, gereksiz yere peşin vergi ödememek için.

Neden tercih edilmemeli?

  • Eğer; alış ve giderleriniz için gelen faturalarınıza uyguladığınız vade, satışlarınızın tahsil vadesinden uzun ise, bu model nakit akışınızı olumsuz etkileyecektir.
  • İade edilmesi gereken VAT tutarınız fazla ise

Cash Accounting Scheme, Standart VAT Model veya Annual Accounting Model’den herhangi biriyle beraber uygulanabilmektedir. Flat Rate Model ile birlikte uygulanamaz. 

Bu yazımızın amacı, İngiltere’de iş yapmakta olan firmalara VAT konusunda genel nitelikte bilgiler sunarak, fikir edinmelerine yardımcı olmaktır.

Genel hatları itibari ile paylaşmaya çalıştığımız bu bilgiler, her firmanın kendi şartları ve özelinde farklılıklar gösterebilir. Mutlaka bu konuda destek almakta olduğunuz danışman veya vergi uzmanınız ile konuyu müzakere ediniz.

TR | EN