KİRA GELİRLERİNDE (GMSİ); GÖTÜRÜ VE GERÇEK GİDER YÖNTEMLERİ

Anıl Sürmeli

Mali Müşavir I MAAT

Bildiğiniz gibi her yılın mart ayı, kişisel gelir vergilerinin, dolayısıyla kira gelirlerinizin beyan edilmesi gerektiği dönemdir.

Kira gelirlerinizden birtakım giderlerinizi indirebilmek için Kanun, iki yöntem sunmaktadır; GÖTÜRÜ GİDER yöntemi ve GERÇEK GİDER yöntemi. Şahıslar, dilediği yöntemi tercih etmekte serbesttirler. Tek kural; Götürü Gider yöntemini seçmiş olan bir mükellef, ancak 2.yıldan sonra Gerçek Gider yöntemini tercih edebilir. Her iki yöntemin de ne anlama geldiğine değinip, 2017 yılı Kira Gelirlerinize hangi yöntemi uygulamayı tercih etmeniz gerekeceği konusunu sizlerin yorumuna bırakmak istiyorum. Sadece bir hatırlatma; tercih edeceğiniz yöntem, her gayrimenkul için ayrı ayrı değil, tüm kira gelirlerine beraber uygulanacaktır. Şöyle ki; 5 ayrı yerden kira geliri olan bir kişi, belli yerlerden olan kira gelirlerine gerçek yöntemi seçip, diğerlerine götürü gider yöntemini uygulayamaz. Seçilecek yöntem tüm kira gelirleri için beraber uygulanacaktır.

Gerçek Gider Yöntemi

Kanun, Gerçek Gider Yöntemi seçen mükelleflerin, kira gelirlerinin tespitinde indirebilecekleri Gider kalemlerini açıkça belirlemiş ve sıralamıştır. Tüm bu sıralanan giderlerin; mutlaka belgeli olması, gelire konu gayrimenkul ile ilgili olması ve kiraya veren tarafından yapılmış olması esastır. Gelir Vergisi Kanunun 74. Maddesinde açıkça sayılan bu giderler şöyledir;

  • Ödenen aydınlatma, ısıtma, su ve asansör giderleri
  • Gayrimenkulün idaresi için yapılan ve gayrimenkulün ehemmiyeti ile ilgili olan idari giderler
  • Ödenen Sigorta giderleri
  • Gayrimenkulün alımı için ödenen borçların faizleri ile konut olarak kiraya verilen sadece bir adet gayrimenkulün, iktisap yılından itibaren beş yıl süre ile iktisap bedelinin %5’i
  • Ödenen Vergi, resim ve harçlar
  • Ayrılan amortismanlar
  • Yapılan bakım, onarım ve tadilat giderleri
  • Kiraya verenlerin, kendi ödedikleri kiralar ve gerçek giderleri
  • Gayrimenkulün iktisadi değerini artırıcı ısı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlamaya yönelik harcamalar

Şahıslar, bu yöntemi tercih etmeleri durumunda, yukarıda sayılan giderlere ilişkin belgeleri vergi dairelerine vermeleri gerekmemektedir ancak istenildiği takdirde ibraza hazır olacak şekilde dosyalamalıdırlar.

Götürü Gider Yöntemi

Diğer yöntem olan Götürü Gider yöntemi, Gerçek Gider yöntemine göre oldukça basit ve pratiktir. Bu yöntemde mükellefler, kira gelirlerinin belirli bir yüzdesini doğrudan gider olarak indirebilmektedirler. Gerçekten bu tutarda giderlerinin olup olmadığı veya belgelerinin saklanması gibi bir zorunluluk veya şart aranmamaktadır. Oldukça makul ve basit bir yöntem olan Götürü Gider uygulaması birçok mükellef tarafından uygulanmaktadır.

Peki, götürü giderin “yüzdesi” nedir? sorusunun cevabını özellikle en son bölüme bıraktım. Çünkü bu oran yeni yayınlanacak olan Torba Yasa ile değişti. 2016 yılı gelirleri dahil uygulanmış olan %25’lik Götürü Gider oranı yeni yayınlanmış olan Torba Yasa Kanununda yapılan değişiklik ile 2017 yılı Kira gelirleri için %15’e çekilmiştir.

Değerlendirme

Bugüne kadar birçok mükellef tarafından sıkça tercih edilen Götürü Gider uygulaması, belirlenen %15 oranı ile beraber cazipliğini kaybetmiş olabilir. Mükelleflerin, kira geliri elde ettikleri gayrimenkuller için yaptıkları harcamaları da dikkate alarak bir değerlendirme yapma gereksinimleri doğmuştur.

Ancak şunu belirtmek lazım ki; 2017 yılının son döneminde gelen bu değişiklik ile, birçok mükellefin, istese dahi Gerçek Gider yöntemini tercih edebilme imkanı kalmamış olabilir. Götürü Gider oranının %25 olacağı varsayımı ile yapılan gerçek gider ve harcamalara ilişkin belgelerin muhafaza edilmemiş olması, mükellefleri mecburen %15 lik Götürü Gideri seçmek zorunda bırakabilir. Bu da; oyunun kurallarının maç oynanırken değişmesinin yol açacağı haksız uygulamaya bir örnek teşkil etmektedir.

TR | EN